Danielle Dean
profiel
Profiel — 23 nov 2018
Danielle Dean verdiept zich in haar interdisciplinaire werk in de manier waarop mediatechnologie en reclame-beeldtaal de lijn van de kolonisatie voortzetten. Dean werd geboren in Alabama en groeide op in een arbeiderswijk in Londen met een Britse moeder en een Nigeriaans-Amerikaanse vader. Haar multi-etnische achtergrond inspireert haar tot werk over de unieke sociale positie en historische context van verschillende plekken in Europa, de Verenigde Staten en Afrika. Ze werkte een tijdje als artdirector bij een Londens reclamebureau en ook dat zette haar aan het denken over de beeldvorming rond ras, klasse en gender onder invloed van gerichte marketingstrategieën. Dat thema keert vaak terug in haar werk.
Het uitgangspunt voor haar videowerk True Red Ruin (Elmina Castle) is de geschiedenis van het fort waarnaar wordt verwezen in de titel. Het fort werd in 1482 gebouwd aan de kust van het huidige Ghana. Portugese handelaren trokken het in alle haast op uit prefab materialen die over zee werden aangevoerd vanuit Europa. Aanvankelijk was het een Portugese handelspost voor de doorvoer van goud. Later sloten de Portugezen – en nog later de Nederlanders – er slaven in op voordat deze naar Amerika werden verscheept. Het fort, inmiddels een ruïne, is nu een drukbezocht pelgrimsoord voor mensen van Afrikaanse afkomst die op zoek zijn naar hun verleden en hun voorouders.
In haar film verplaatst Dean het fort naar Cuney Homes, een sociale-woningbouw-project in een van oudsher zwarte wijk in Houston, Third Ward, waar haar jongste zus Ashstress Agwundobi woont. De karikaturale, kartonnen versie van het fort dient als voornaamste filmset en is even felroodgekleurd als de ‘True Red’-sneakers van Nike. Dean speelt de projectontwikkelaar van het fort in de film, die draait om haar pogingen de lokale bewoners – gespeeld door Agwundobi en haar vrienden – te overtuigen van de voordelen van zo’n bouwwerk in hun wijk. Met haar gladde verkooppraatjes en eeuwige glimlach klopt Deans personage bij de mensen aan de deur, biedt ze werk aan, belooft dat het de lokale economie ten goede zal komen en legt op komische wijze de link tussen de bouw van forten in de vijftiende eeuw en hedendaagse kwesties als gentrificatie en de groeiende macht van het bedrijfsleven. De film eindigt met een volksoproer en de vernietiging van het fort, zoals ook de inwoners van Elmina destijds in opstand kwamen tegen de bouw van het fort.
Behalve als een bestaand bouwwerk ziet Dean het fort ook als een vorm van mediatechnologie die de trans-Atlantische slavenhandel faciliteerde en daarmee Europa in financieel en cultureel opzicht nog vaster in het zadel hielp. Ze beschouwt het fort als een voorloper van Jeremy Benthams Panopticon uit de achttiende eeuw, een bewust cirkelvormig ontworpen gevangenis waarin alle gevangenen in de gaten konden worden gehouden vanuit één centraal punt. Het fort met vele uitkijktorens torende hoog uit boven het dorp en bood dus een ideaal uitkijkpunt om de lokale bevolking in de gaten te houden, met de inwoners als criminelen-in-spe. Toch richt Dean haar kritiek niet uitsluitend op technologie uit het verleden. Ze kijkt in haar video ook naar de invloed van hedendaagse, op netwerken gebaseerde media – met name smartphones, waarmee zowel Agwundobi als Dean zichzelf filmen – op hoe wij onszelf presenteren en uitdrukken, terwijl we via diezelfde apparaten op een nieuwe manier worden bewaakt en gecontroleerd. Met enige regelmaat wordt in de ondertiteling verwezen naar de voortschrijdende technologie die verpakt zit in een mobieltje, een vooruitgang die in schril contrast staat tot de recente toename aan sociaal regressieve maatregelen in de Verenigde Staten die zich richten op herstel van het verleden. Met True Red Ruin (Elmina Castle) onderstreept Dean hoe belangrijk het is om goed te snappen hoe de media bijdragen aan de beeldvorming over en uiteindelijk ook de onderdrukking van zwarte gemeenschappen.
Over de kunstenaar
Danielle Dean (geb. 1982, Verenigde Staten) studeerde aan Central Saint Martins in Londen en het California Institute of the Arts in Los Angeles, en volgde het Independent Study Program van het Whitney Museum in New York. Ze was artist-in-residence aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en de Skowhegan School of Painting and Sculpture in Maine. Haar werk is tentoongesteld in instellingen als het Museum of Contemporary Art, Detroit; The Studio Museum in Harlem, New York; Lafayette Anticipations, Parijs; The Drawing Center, New York; Centre d'Art Contemporain Genève; Sculpture Center, New York; Goethe-Institut Nigeria, Lagos; DiverseWorks, Houston; Hammer Museum, Los Angeles en Tate Modern, Londen. Haar werk is opgenomen in de collectie van het Hammer Museum en het Museum of Fine Arts, Houston.
Website kunstenaar: www.danielledean.art