stage it! (part 2)

Tijd: 19.30-22.00 uur
Locatie: Teijin auditorium, Stedelijk Museum Amsterdam
Voertaal: Engels
Toegang: entreeprijs Stedelijk Museum

Het Stedelijk Museum presenteert met trots Stage It! (Part 2): een avond met performances van Sharon Hayes & Brooke O'Harra, Pablo Bronstein en Dominique Gonzalez-Foerster. Uitgaande van de architectuur van het Stedelijk Museum en diens dramatische gestes en theatrale podia onderzoekt Stage It! (Deel 2) de relatie tussen theatraliteit, performance en architectuur. Hendrik Folkerts (Curator Public Program, Stedelijk Museum) en Vivian Ziherl (Curator, If I Can't Dance I Don't Want To Be Part Of Your Revolution, Amsterdam) zijn de bedenkers van de Stage It!-reeks.

Als je door de draaideuren de entreehal van het Stedelijk Museum binnenloopt, verschijnt daar meteen het meest opvallende kenmerk van de nieuwe architectuur; de vroegere achtergevel van het oude gebouw is opgenomen in het centrale atrium alsof het om een toneeldecor van een groot theaterstuk gaat. Het historische en het hedendaagse, oud en nieuw, achter- en voorgrond omarmen elkaar en bieden tegen elkaar op. Op deze en vergelijkbare manieren creëert het heropende gebouw van het Stedelijk Museum een nieuw platform voor performances en thematiseert daarmee de rol van performancekunst in het 21e-eeuwse kunstmuseum. Het centrale atrium verschijnt als theatrale ruimte die erom schreeuwt nader te worden onderzocht, als een echo van de lange geschiedenis van performances die op de monumentale trap in het oude gebouw van het Stedelijk Museum zijn opgevoerd. Als dramatische ruimte vormde de trap in het verleden het middelpunt van de toegang tot het museum en was getuige van performances gebaseerd op beeldende kunst, dans, theater en opera. In het nieuwe museum zijn in connectie met de nieuwe tentoonstellingszalen verschillende nieuwe podia ontstaan, zoals het auditorium, de kelderruimte en de grote roltrap. 

De curatoren van Stage It! (Deel 2) hebben deze keer vier kunstenaars uitgenodigd om in dit gebouw – met zijn dramatische gestes en onmiskenbaar theatrale momenten – het begrip 'staging' verder uit te diepen. De avond gaat op zoek naar de overeenkomsten tussen de performanceruimte van de beeldende kunst en die van de uitvoerende kunsten. En er wordt de steeds grotere rol van de performancekunst in het museum van nu ter discussie gesteld, en de wijze waarop de architectuur deze inkadert en bepaalt.

Stage It! (Deel 2) volgt een 'parcours' langs de verticale as van het nieuwe Stedelijk-gebouw: van het balkon in het centrale atrium, via de ruimte in de kelder, die doet denken aan een traditioneel amfitheater, naar het auditorium.

De avond begint met “Act II”, een opvoering die midden in het centrale atrium van het Stedelijk Museum ‘zwevend’ zal plaatsvinden – als podium dient het glazen trappenhuis. “Act II” maakt van de monumentale ruimte een echokamer voor de teksten van een van de bekendste vrouwelijke protagonisten uit het theater, Hedda Gabler, voornamelijk uit de tweede akte van Ibsens gelijknamige toneelstuk. De makers, kunstenaar Sharon Hayes en toneelregisseur Brooke O'Harra, zijn vooral geïnteresseerd in vorm en de wijze waarop deze betekenissen voorbrengt. In dit nieuwe samenwerkingsproject zetten zij het theater – met zijn nadruk op het personage en zijn vertolking – op zijn kop door luid en duidelijk personages te negeren en te wantrouwen. In “Act II” speelt Hayes de rol van Hedda Gabler in afwezigheid van andere acteurs; de dialoog en aanwezigheid van andere personages blijkt alleen uit de handelingen en reacties van Hedda. In dit vormexperiment proberen Hayes en O'Harra grip te krijgen op de manier waarop de figuur Hedda haar rol als vrouw zowel ondermijnt als overstijgt. In hun afzonderlijke werk laten Hayes en O'Harra zich beiden sterk inspireren door feministische en homoseksuele cultuuruitingen. “Act II” is een voortzetting van hun onderzoek naar gender en homoseksualiteit door middel van performance.

Als het publiek de brede trap naar de nieuwe tentoonstellingsruimte in de kelder afloopt, wordt vervolgens zichtbaar hoe – in de vorm van een soort ‘natuurlijk’ amfitheater – de benedenverdieping door een nieuwe performance van de Engels-Argentijnse kunstenaar Pablo Bronstein tot leven wordt gebracht. In deze voortzetting van Bronsteins hoogst theatrale onderzoekswerk zullen dansers zich uiterst precies opstellen in een vignet, waarin verschillende kunsthistorische verwijzingen samensmelten tot een vrolijk gedanst tableau.

Het publiek neemt vervolgens de overdekte roltrap en belandt twee verdiepingen hoger in het Teijin auditorium van het Stedelijk: een naadloze, witte ruimte, gemaakt van koolstofvezel, dat ook bij de constructie van straaljagers wordt gebruikt. Hier vindt de laatste performance van de avond plaats, M.2062: fragmenten uit een opera in ontwikkeling van Dominique Gonzalez-Foerster, waarvan een eerste versie in Londen werd uitgevoerd tijdens de Memory Marathon (2012) in de Serpentine Gallery. De performance “M.2062” vormt een momentopname binnen een reeks werken van Gonzales-Foerster die allemaal gaan over literatuur en muzikale avonturen in de geest van Werner Herzogs “Fitzcarraldo” en van Wagner, voornamelijk in relatie tot de fascinatie van Ludwig II met diens oeuvre.

Stage It! (Deel 2) is de tweede aflevering in de Stage It!-reeks van curatoren Hendrik Folkerts en Vivian Ziherl. De eerste editie – het openingsevenement na de heropening van het museum – bestond uit performances van VALIE EXPORT, Andrea Geyer en MPA. Deze eerste avond was gewijd aan de relatie tussen lichaam, ruimte en architectuur, tegen de achtergrond van historische feministische performances.
 

Informatie over de kunstenaars:

Pablo Bronstein (1977, Buenos Aires) woont en werkt in Londen. Hij voltooide zijn BA in Schone Kunsten aan Slade (2001) en een MA Beeldende Kunsten aan Goldsmiths College (2004). Bronstein heeft wereldwijd geëxposeerd, met solotentoonstellingen bij onder meer Tate Britain, Londen (2010), Metropolitan Museum of Art, New York (2009) en Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau, München (2007). Hij nam ook deel aan diverse groepstentoonstelling, waaronder: Move bij de Hayward Gallery (2010), Manifesta 8, Mucia (2010), PERFORMA 07, New York (2007), en de Tate Triennial (2006).

Dominique GonzalezFoerster is in 1965 geboren in het Franse Straatsburg. Recente solotentoonstellingen van haar waren onder meer te zien in de Dia Art Foundation, New York (2009); de Turbine Hall, Tate Modern, Londen (2008); MUSAC Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y Léon (2008) en het Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris / ARC, Parijs (2007). Gonzalez-Foerster nam ook deel aan Skulptur Projekte Münster (2007) en Documenta XI, Kassel (2002). Haar werk werd in 2002 in Parijs onderscheiden met de Marcel Duchamp Award en in 1996-1997 in Krefeld met de de Mies van der Rohe Award, en zij was in 1996-1997 tevens artist-in-residence bij Villa Kujoyama in Kyoto. In de afgelopen vijf jaar presenteerde ze T.451 in de Tensta Konsthall en Bibliotheek Asplun, Stockholm (2012); The 121st Night met Tristan Bera, geproduceerd door Protocinema, Istanbul (2012); T.1912 met het Wordless Music Orchestra in het Guggenheim Museum, New York (2011) en K.62/K.85 met Ari Benjamin Meyers tijdens Performa 09 NY (2009). Dominique GonzalezFoerster woont en werkt in Parijs and Rio de Janeiro.

Sharon Hayes werkte in de afgelopen tien jaar in verschillende media – video, performance en installatie – en richtte zich daarbij op het snijvlak tussen geschiedenis, politiek en het gesproken woord. In haar beeldende werk probeert ze nieuwe strategieën te ontwikkelen om de huidige politieke situatie te kunnen onderzoeken en ondervragen – niet als een op zichzelf staand gegeven zonder onderbouwing, maar als een moment dat altijd allegorisch van aard is en tegelijkertijd terug en vooruit reikt. Hayes had solotentoonstellingen in Het Museo Reina Sofia, Madrid, en het Whitney Museum, New York, en haar werk was onder meer te zien in het New Museum for Contemporary Art; het Guggenheim Museum; P.S. 1 Contemporary Art Center; Art In General; Artists Space; Andrew Kreps Gallery; Dance Theater Workshop en Performance Space 122, (allemaal) New York; en Parlour Projects, Londen.

Brooke O'Harra is mede-oprichter van The Theatre of a Twoheaded Calf en freelance regisseur, met een voorliefde voor nieuwe en experimentele teksten. Ze regisseert, schrijft en speelt voor Room for Cream, een lesbische soap van de Dyke Division van Twoheaded Calf, die drie seizoenen lang live werd opgevoerd in New York. Voor haar werk ontving O’Harra de NEA/TCG Developing Directors grant, drie NYSCA grants, een Franklin Furnace Fund for Performance Art Award, een Art Matters grant, een LMCC space grant, en vier Chashama Live Performance space grants. Brooke heeft gestudeerd en gewerkt in Japan, Tsjechië, Polen, Indonesië en Ghana. Ze is fulltime theaterdocent aan het Mount Holyoke College, South Hadley, Massachusetts.