Nieuws — 19 jan 2023

Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Messengers of the Sun, 2022
Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Messengers of the Sun, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij

Het Stedelijk Museum Amsterdam verwerft acht projecten uit de lopende tentoonstelling When Things Are Beings. De tentoonstelling is onderdeel van het tweejaarlijkse project Gemeentelijke Kunstaankopen, dat ontwerpers en kunstenaars die wonen en werken in Nederland uitnodigt te reageren op een open call. Deze editie toont een selectie van projecten die de materiële en immateriële wereld met elkaar verbinden. Uit de groepstentoonstelling koopt het Stedelijk van de volgende ontwerpers en kunstenaars werk aan: Yinka Buutfeld, Hatutamelen (James Noya), Saskia Noor van Imhoff, Marcos Kueh, Sabine Marcelis, Chequita Nahar, Ana Navas en Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic

Rein Wolfs, directeur Stedelijk Museum Amsterdam: “Magie en spiritualiteit in de kunst zijn van alle tijden. Deze werken laten zien dat hedendaagse ontwerpers en kunstenaars nog steeds in de innerlijke kracht van objecten zijn geïnteresseerd. Met deze aankopen voegen we vanuit verschillende windrichtingen en geschiedenissen in een keer meerdere ontbrekende perspectieven toe aan de collectie. Dankzij het aankoopbudget dat de gemeente Amsterdam tweejaarlijks voor de Gemeentelijke Kunstaankopen vrijmaakt verrijken we de collectie met nieuwe verhalen voor de toekomst.” 

Touria Meliani, wethouder Gemeente Amsterdam: “Kunst daagt ons uit en verrijkt onze soms zo weerbarstige wereld met schoonheid. De werken die het Stedelijk Museum aankoopt snijden met gebruik van design, verbeelding en spiritualiteit actuele thema’s aan. Unieke en urgente kunstwerken, die een plek verdienen in een museum. Ik ben daarom erg trots op deze selectie werken, die door hun aansluiting met de wereld waarin we leven de Collectie Amsterdam versterken.

Amanda Pinatih en Britte Sloothaak, curatoren van de tentoonstelling: “Deze editie van de Gemeentelijke Kunstaankopen richt zich op de ongrijpbare aantrekkingskracht van zowel abstracte concepten als vormen van spiritualiteit die in objecten en sculpturen verborgen kunnen liggen. Hierbij verwijzen we naar wat antropoloog Arjun Appadurai de relatie tussen menselijke acties en dingen noemt. De geselecteerde ontwerpers en kunstenaars weten dan ook op bijzondere wijze verbanden te leggen tussen ideeën en objecten, spiritualiteit en materialiteit, en koppelen maatschappelijke kwesties aan tastbare zaken. We zijn blij dat deze selectie een plek krijgt in de collectie en willen alle makers bedanken die aan deze groepstentoonstelling hebben meegewerkt.

When Things Are Beings loopt nog tot en met 10 april 2023. Gepaard met de tentoonstelling gaat een uitgebreid Public Program met performances, gallery talks en een workshop. Voor extra nieuwsgierige bezoekers is er een online publicatie gemaakt met verdiepende teksten over de 24 projecten, een essay door Mira Asriningtyas en reflectie over de totstandkoming van de tentoonstelling door de curatoren. De publicatie is in het Nederlands en Engels gratis te downloaden.

Deze editie van de Gemeentelijke Kunstaankopen 2022 had meer dan 750 inzendingen waaruit 24 projecten zijn geselecteerd voor de presentatie. De acht aankopen zijn gerealiseerd dankzij de financiële steun van de Gemeente Amsterdam.

Yinka Buutfeld, AGBARA, 2021

AGBARA is een set draagbare kunstwerken van ontwerper Yinka Buutfeld. Een rode draad in haar praktijk is de reis waarin ze verbinding vond met haar Nigeriaanse erfgoed. AGBARA bestaat uit een set ‘werken die bewustzijn creëren’, gemaakt om gedragen te worden op specifieke lichaamsdelen: het oor, de enkel en arm, en een groter object dat om de torso gedragen kan worden. Yinka Buutfeld paste decoratieve vlecht- en bleektechnieken toe op ruw scheepstouw, dat zij ook versierde met keramische parels. De objecten zijn bedoeld om het lichaam kracht te geven en ze versterken de natuurlijke schoonheid. 

Yinka Buutfeld, AGBARA, 2021
Yinka Buutfeld, AGBARA, 2021

Hatutamelen (James Noya), Salawaku, Active Protection through Compassion, 2022

Hatutamelen haalt inspiratie uit Molukse symbolen en motieven en laat zich vaak leiden door intuïtie. Door een creatief proces dat gebaseerd is op zijn liefde en fascinatie voor houtbewerking en de kennis van zijn ambacht binnen zijn familie (inclusief zijn voorouders), creëert de kunstenaar hedendaagse interpretaties – in plaats van exacte kopieën – van traditionele Molukse objecten. Salawaku, Active Protection through Compassion is een hedendaagse interpretatie die licht laat schijnen op de kracht van de salawaku, een smal schild afkomstig van de Molukse eilanden. Bepaalde salawakus kunnen extra bescherming bieden – zowel spiritueel als fysiek – en bevorderen veiligheid en welvaart. 

Hatutamelen (James Noya), Salawaku, Active Protection through Compassion, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij
Hatutamelen (James Noya), Salawaku, Active Protection through Compassion, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij

Saskia Noor van Imhoff, 30”N 45”E, Plots and Unwritten splinters, 2022

Centraal in de praktijk van Saskia Noor van Imhoff staat het onderzoeken van verzamelingen als een mechanisme dat selecteert, differentieert en classificeert. Ze legt deze structuren bloot met behulp van uiteenlopende media. In de installatie 30”N 45”E, Plots and Unwritten splinters brengt Van Imhoff elementen samen afkomstig van een 19de eeuwse boerderij, waarbij ze de uiteenlopende materialen analyseert en hun individuele herkomst onderzoekt. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt hoe objecten een bredere geografische en historische oorsprong hebben, die verder gaat dan een datering of materiële samenstelling. Door het ondervragen van de status van de objecten in de vorm van een kunstwerk, stelt Van Imhoff ideeën rond classificatie-mechanismen aan de kaak - met aandacht voor symbolische en geprojecteerde betekenissen.  

Saskia Noor van Imhoff, 30”N 45”E, Plots and Unwritten splinters, 2022. (detail). Foto: Gert-Jan van Rooij
Saskia Noor van Imhoff, 30”N 45”E, Plots and Unwritten splinters, 2022. (detail). Foto: Gert-Jan van Rooij

Marcos Kueh, Kenyalang Circus, 2022

Kenyalang Circus (Maleis for ‘Neushoornvogel-circus’) is een serie van acht geweven stoffen in de vorm van reclameposters. De tentoonstelling presenteert vijf objecten uit de serie. Hoewel het Maleisische deel van Borneo een lange traditie heeft van het weven van patronen en symbolen die mythes en verhalen verbeelden, zijn de composities en figuratieve elementen in Kuehs posters afkomstig uit kranten en popculturele bronnen. Hij gebruikt stereotypische ‘exotische’ Borneose iconografie in diep verzadigde kleuren die de aandacht van de toeschouwer opeisen. Kueh stelt hiermee de vraag wat postkoloniale onafhankelijkheid nu echt betekent, aangezien de Borneose samenleving zich gedwongen ziet een rol te spelen die aan Westerse verwachtingen voldoet.  

Marcos Kueh, Kenyalang Circus, 2022.  Foto: Gert-Jan van Rooij
Marcos Kueh, Kenyalang Circus, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij

Sabine Marcelis, FOLD, 2022

Ontwerper Sabine Marcelis wil het onmogelijke mogelijk maken op het gebied van materiaal. In haar zoektocht naar magische momenten binnen materialiteit en productieprocessen hebben haar ontwerpprojecten een sterke experiëntiële en esthetische focus. Marcelis gebruikt de stille, innerlijke kracht van objecten om de toeschouwer te betrekken, waarbij ze hun aantrekkingskracht inzet om een zintuiglijke ervaring op te wekken die ver van simpele functionaliteit verwijderd ligt. De illusoire diepte en vorm van het platte oppervlak van FOLD geven de indruk alsof het object gevouwen is. Dit veroorzaakt een verstoorde perceptie van ruimte en van het zelf in de beschouwer, resulterend in een allesomvattende lichamelijke ervaring.  

Sabine Marcelis, FOLD, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij
Sabine Marcelis, FOLD, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij

Chequita Nahar, Wasi Sani, 2022

Chequita Nahar maakt sieraden geïnspireerd op rituelen en gewoontes die worden geassocieerd met Marron, Creoolse, Chinese, moslim- en hindoe culturen in Suriname.  Ze ziet sieraden als dragers van betekenis met verborgen, ongrijpbare krachten. Ze maakt haar werk voor mensen die zich bezighouden met vergelijkbare rituelen of zich kunnen vinden in de intenties ervan. Ze houdt daarbij rekening met hun persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren. Met de installatie keert Nahar terug naar de oorsprong van sieraden als beschermende talismannen en laat zien hoe ze op een geheime, krachtige manier worden ingezet voor stille communicatie. 

Chequita Nahar, Wasi Sani, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij
Chequita Nahar, Wasi Sani, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij

Ana Navas, Easel and Octopus, 2019. Stretching and Carving (Barbara), 2022. Fishbowl, 2019. Excuses Obelisk, 2019 

Ana Navas beschouwt haar praktijk als het traceren van de (genealogische) stamboom van objecten, op zoek naar hun voorouders, invloeden en mogelijke toekomstige contexten waarin ze zich begeven. Navas bevraagt voortdurend hoe kunst buiten haar eigen context kan worden waargenomen en creëert in haar werk ‘ontmoetingen’ waarin de waardering voor, en de imitatie en transformatie van bestaande kunstwerken, objecten en alledaagse beelden tegelijkertijd aanwezig zijn. Het Stedelijk koopt werken uit de serie Excuses waarvoor Navas voornamelijk huishoudelijke objecten gebruikt voor de sculpturen waaronder een droogrek, strijkplank en schildersezel. 

Ana Navas, Fishbowl, 2019. Met dank aan de kunstenaar, tegenboschvanvreden, Amsterdam, en Sperling, München. Foto: Diego Torres for Instituto Cultural de León
Ana Navas, Fishbowl, 2019. Met dank aan de kunstenaar, tegenboschvanvreden, Amsterdam, en Sperling, München. Foto: Diego Torres for Instituto Cultural de León

Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Messengers of the Sun, 2022

Messengers of the Sun bestaat uit publieke performances op verschillende locaties in het museum en onaangekondigde rituelen bij een textielinstallatie. Het project verkent hiermee meerdere lagen van Black Atlantic interacties – een overkoepelende ervaring die niet specifiek Afrikaans, Amerikaans, Caribisch of Europees is. De publieke performances nemen de vorm aan van Afrofuturistische, ceremoniële processies, gedomineerd door muziek en dans die verwijzen naar een fictief verhaal waarin de verloren kinderen van de profeet Sun Ra ‘boodschappers van de zon’ zijn. Ze leven in het melkwegstelsel Sirius-B, waarheen voorouders van de Afrikaanse diaspora emigreerden ten tijde van vernietigingen in de Sub-Saharische regio.  

Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Messengers of the Sun, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij
Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Messengers of the Sun, 2022. Foto: Gert-Jan van Rooij