Nieuws — 28 jul 2011

Een deel van de Erezaal zal vanaf 2 augustus gewijd zijn aan werk van iconen uit de Pop-art zoals Roy Lichtenstein (afb), Martial Raysse, James Rosenquist en Andy Warhol (afb.). Ze zullen de schilderijen van Willem de Kooning opvolgen, die naar Amerika reizen voor het grote De Kooning retrospectief, dat op 18 september in het MoMA New York opent.

Deze vier werken behoren tot de hoogtepunten uit de collectie Pop Art en Nouveau Réalisme –  de Franse pendant van de Amerikaanse Pop Art. De consumptiemaatschappij en de toenemende invloed van de massamedia vormden een rijke voedingsbodem voor kunstenaars in de jaren 50 en 60. Deze pop art-kunstenaars verwerkten met een speelse of kritische ondertoon de eigentijdse, grootstedelijke wereld in hun werk. De invloed uit de populaire beeldcultuur, en dan met name die van reclame en cartoons, is duidelijk zichtbaar.

Roy Lichtenstein koos in het drieluik As I Opened Fire (1964) nadrukkelijk voor beelden van buiten de kunstwereld en transformeerde deze cartoons tot monumentale schilderkunst. Hij beperkte zijn palet tot de primaire kleuren en zwart en wit, net als Mondriaan. Het kunstwerk heeft geen persoonlijke schildertoets, maar oogt als opgeblazen drukwerk, waarbij de rasterpunten als schilderkunstige ingrepen mee zijn uitvergroot.

Ook het werk White Frosting (1964) van James Rosenquist bestaat vooral uit primaire kleuren en wit. Rosenquist, die werd opgeleid als schilder van reclameborden, maakt van dit banale en mierzoete onderwerp - een kom met wit glazuur -  plechtige schilderkunst. Of is het schilderij juist met een knipoog gemaakt, en moet het niet te serieus worden genomen?

Andy Warhols schilderij Large Flowers (1964) behoort tot een serie van maar liefst 900 werken. Deze serie zeefdrukte hij in alle denkbare formaten en kleuren in zijn New Yorkse studio  ‘The Factory’.  Hij maakte daarbij gebruik van een foto die de tweede prijs had gewonnen bij een fotowedstrijd voor huisvrouwen, uitgeschreven door een damesblad. De afbeelding en de oplage ondermijnden moedwillig de voorname conventies van de ‘hoge’ schilderkunst.

Ook Martial Raysse eigende zich een foto toe als basis van zijn ‘schilderij’ Peinture à haute tension (1965). De zwart-wit foto van een fotomodel werd uitvergroot en fungeert als drager, als de basis voor het ‘ schilderij’. Raysse bespoot de uitvergrote foto met twee kleuren verf. De verleidelijke mond accentueerde Raysse met fluorescerende neonverlichting: een verwijzing naar lichtgevende gevelreclames die het schilderij, zoals de titel al aangeeft, spanning moeten geven. Overigens is een nagenoeg exacte kopie van dit werk momenteel te zien in de presentatie Bellevue op de beneden verdieping:  Raysse Tableau à haute tension (1969), een ‘toe-eigening’ door Elaine Sturtevant