Voor de Marina Abramović-tentoonstelling geldt een toeslag. Zie Stedelijk.nl/toeslag, ook voor uitzonderingen.

Nieuws — 19 mei 2021

Ter gelegenheid van de tentoonstelling ULAY WAS HERE, het grootste overzicht ooit van het baanbrekende werk van kunstenaar Frank Uwe Laysiepen (1943-2020), hebben de ULAY Foundation en Lena Pislak, medeoprichter en de vrouw van Ulay, het Stedelijk Museum het Polaroid-tweeluik Soliloquy geschonken.
Ulay, Soliloquy, 1974, twee originele Auto-Polaroids, type 57 (tweeluik), elk 8,5 x 10,8 cm. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam, schenking ULAY Foundation, 2021. © the artist, courtesy ULAY Foundation
Ulay, Soliloquy, 1974, twee originele Auto-Polaroids, type 57 (tweeluik), elk 8,5 x 10,8 cm. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam, schenking ULAY Foundation, 2021. © the artist, courtesy ULAY Foundation

De vroege Polaroids van Ulay zijn bepalend gebleken voor de ontwikkeling van performancekunst. In 2014 zei hij zelf over dit vroege werk: “Zodra ik de Polaroid-camera begon te gebruiken, waarbij ik hem voornamelijk op mezelf richtte – een praktijk die ik Auto-Polaroid noemde – ontdekte ik meteen de performatieve elementen ervan. Polaroids nemen was voor mij een performance act: ik trad op voor de camera. Dit waren intieme acties, uitgevoerd in afwezigheid van een live publiek." *

De Auto-Polaroids zijn kenmerkend voor de vroegste periode van Ulay’s artistieke activiteit in Amsterdam, zowel op het gebied van zijn techniek en werkwijze (Auto-Polaroid/performatieve fotografie) als wat betreft de inhoud ervan (zijn onderzoek naar zijn genderidentiteit).

Ulay gaf het tweeluik de titel Soliloquy, verwijzend naar de gelijknamige dramatische monoloog waarbij eigen gedachten worden uitgesproken, alleen of ongeacht of er anderen aanwezig zijn. Soliloquy is onderdeel van de grotere serie S’he, Ulay’s iconische serie uit deze periode. Door zichzelf als half man, half vrouw te presenteren, haalde hij gangbare concepten van gender en seksualiteit onderuit en daagde hij de toeschouwer uit om opnieuw na te denken over gender en over heersende normen rond identiteit.

ULAY Foundation: “Voor ons is het belangrijk dat een werk dat zo dicht bij Ulay ligt, een wat minder bekend, heel subtiel Polaroid-tweeluik, zich nu in de collectie van het Stedelijk Museum bevindt. Als steunbetuiging aan het museum in deze uitdagende tijd is deze schenking een eerbetoon aan Ulay's speciale band met niet alleen met de stad Amsterdam, maar in het bijzonder met het Stedelijk Museum. Omdat de tentoonstelling slechts een maand voor het publiek te zien is geweest, put ULAY Foundation troost uit de wetenschap dat het werk van Ulay uit de Stedelijk-collectie de komende jaren opnieuw en in verschillende contexten zal worden getoond. Wij danken directeur Rein Wolfs en het Stedelijk-team zeer voor hun inzet in de afgelopen twee jaar.”

Rein Wolfs, directeur Stedelijk Museum: “De tentoonstelling ULAY WAS HERE is ons eerbetoon aan de baanbrekende kunstenaar die Ulay was, aan zijn nagedachtenis en aan zijn persoonlijke relatie met Amsterdam, waar hij meer dan veertig jaar van zijn leven heeft doorgebracht. Ulay was een pionier en een van de grondleggers van de performancekunst, en we zijn blij dat we een van zijn eerste acties hebben kunnen aankopen, de video Irritation - There is a Criminal Touch to Art uit 1976. We zijn, als museum met een belangrijke geschiedenis in performancekunst, zeer dankbaar voor deze schenking van ULAY Foundation. Deze vroege polaroids zijn een geweldige aanvulling op onze collectie en een inspiratie voor toekomstige generaties.”

* Ulay in een interview met Alessandro Cassin, “Early Works: Ephermal, Intimate Actions, with No Audience, Arrested in Time through the Polaroid'', in: Whispers: Ulay on Ulay (door Maria Rus Bojan en Alessandro Cassin, ed. Astrid Vorstermans), Valiz Foundation, Amsterdam 2014

De tentoonstelling

Ulay begon samen met de conservatoren aan dit grote retrospectief te werken voordat hij in maart 2020 overleed. De tentoonstelling werd het eerste internationale postume overzicht, met veel nooit eerder getoonde werken. Hoewel het werk dat hij samen met Marina Abramović maakte iconisch is, laat ULAY WAS HERE zien dat Ulay een indrukwekkend solo-oeuvre opbouwde zowel voor als na hun twaalfjarige samenwerking. ULAY WAS HERE toont Ulay als een van de pioniers van Polaroid fotografie en van performance en body art. ULAY WAS HERE laat de thema’s zien die in heel zijn oeuvre zichtbaar zijn en nog altijd actueel: zijn focus op performance en de performatieve aspecten van fotografie; zijn onderzoek naar zijn (gender) identiteit en zijn lichaam als medium; zijn betrokkenheid bij sociale en politieke kwesties en zijn band met Amsterdam, de stad waar hij veertig jaar woonde en werkte.

Foto: Peter Tijhuis

ULAY WAS HERE is van 21 november tot 15 december 2020 open geweest voor publiek. Ondanks een verlenging tot 30 mei 2021, zal de tentoonstelling vermoedelijk niet meer voor publiek te zien zijn, omdat van overheidswege de Nederlandse musea vanwege de pandemie vooralsnog gesloten zijn.

Online tours

Wil je de tentoonstelling nog (terug)zien? Dan kan! Rein Wolfs, curator Hripsimé Visser, Hana Ostan Ožbolt, directeur van de ULAY Foundation, Ulay's zoon Jurriaan Löwensteyn en Marina Abramović geven in video's online tours door ULAY WAS HERE en delen hun favoriete werken en bijzondere verhalen.

De tentoonstelling is samengesteld door Hripsimé Visser en Rein Wolfs, in nauwe samenwerking met Hana Ostan Ožbolt van de ULAY Foundation en met advies van Maria Rus Bojan. De tentoonstelling is mede tot stand gekomen dankzij de genereuze bijdrage van Fonds 21, het Mondriaan Fonds, Stedelijk Museum Fonds, Goethe-Institut en Profilex lijstenmakers.