Yesterday Today

Maatschappelijke ontwikkelingen

Yesterday Today laat zien dat de kunst en vormgeving nauw verbonden zijn met maatschappelijke ontwikkelingen. De opkomst van industrialisatie, de moderne stad en het uitgaansleven zijn bijvoorbeeld onderwerpen bij onder meer Marc Chagall, Jan Ouwersloot, Jan Sluijters, Charley Toorop en Betsy Westendorp-Osieck. De keerzijde ervan, armoede en ideologieën die leiden tot oorlog en verzet, is af te lezen aan het werk van onder meer Max Ernst, George Grosz, Willem Sandberg, Emmy Andriesse maar ook in infographics waarin voor het eerst een poging werd gedaan grip te krijgen op de massa.

De relatie tussen modernisme en kolonialisme wordt onderzocht, zoals Jan Toorops relatie tot zijn geboorteland, het huidige Indonesië, het beeld van Indonesië in kunst en vormgeving en de toe-eigening van de batiktechniek door Europese ontwerpers. Er is ook aandacht voor de antikoloniale strijd, die veel eerder begon dan de jaren veertig, getuige affiches die de samenhang tussen industrialisatie en kolonisatie tonen en de foto die Piet Zwart in 1933 maakte van de Surinaamse antikoloniale schrijver Anton de Kom.

Vrouwen in de kunst

Er is door de hele tentoonstelling heen aandacht voor vrouwelijke bemiddelaars als verzamelaars, conservatoren en critici, zoals voor Sophia Adriana Lopez Suasso-de Bruijn, die met haar legaat de basis legde voor het Stedelijk Museum. Dit is het eerste zichtbare resultaat van het onderzoeksproject De andere helft: Het aandeel van vrouwen in de Nederlandse kunstwereld, 1780-1980, een samenwerking tussen Stedelijk Museum, RKD, Rijksmuseum, Museum Boijmans Van Beuningen en de Universiteit van Amsterdam. Ook wordt er veel werk van vrouwelijke makers getoond: rond een derde van de getoonde kunstenaars, vormgevers en fotografen is vrouw. Te zien is werk van onder meer de Joffers, kunstenaars van het interbellum zoals Charley Toorop, Else Berg, Nola Hatterman, Anneke van der Feer, vrouwelijke ontwerpers van de Amsterdamse School en het internationale functionalisme. In het bijzonder de ontwerpers Margaret Kropholler en Charlotte Perriand, die tot de eerste vrouwen in hun vakgebied behoorden. Er komen vrouwen van het Bauhaus aan bod, met de kritische kanttekening dat zij vooral werden 'verbannen' naar het weefatelier.

Thema’s uit het verleden ook nu relevant

Yesterday Today biedt, zoals de titel al suggereert, een hedendaagse blik op de collectie. Bovendien blijken thema’s uit het verleden soms verrassend actueel en sluiten ze aan bij hedendaagse debatten, onder andere over het aandeel van vrouwelijke makers, de schaduwkanten van het kapitalisme, zoals armoede en ongelijke verdeling, de klassenmaatschappij en het kolonialisme, en over de Eurocentrische blik, die maar een deel van het verhaal vertelt. Ook zaken als engagement, ideologieën, dictatuur, oorlog en verzet, migratie en diaspora, hebben evengoed met onze tijd te maken.

Yesterday Today toont werk van:

Aino Aalto, Ragnhild d'Ailly, August Allebé, Peter Alma, Peter Alma, Emmy Andriesse, Lizzy Ansingh, Karel Appel, Gerd Arntz, Maria Austria, Jan Baanders Sr.,Tine Baanders, Baharudin, Guido Balsamo Stella, Marius Bauer, Max Beckmann, Chris Beekman, Else Berg, Ella Bergmann-Michel, Eva Besnyö, Jeanne Bieruma Oosting, Roger André Bissière, Lucienne Bloch, Sara Blokland, Erwin Blumenfeld, Anna Boch, Louis Bogtman, Eugène Brands, Marianne Brandt, Georges Braque, Charles Breijer, George Hendrik Breitner, Marcel Breurer, Anne Brigman, Hans Brockhage, Nico Broekman, Alexander Calder, Heinrich Campendonk, Agnes Canta, Fred Carasso, Henri Cartier-Bresson, Paul Cézanne, Marc Chagall, Paul Citroen, Fré Cohen, Theo Colenbrander, Constant, A.D.Copier, Corneille, Gustave De Smet, Robert Delaunay, Agus Djaya, Otto Djaya, Theo van Doesburg, Cesar Domela, Kees van Dongen, Harm van den Dorpel, Wilhelmina Cornelia Drupsteen, Charles Dufresne, Charles & Ray Eames, James Ensor, Max Ernst, Ida Falkenberg-Liefrinck, Anneke van der Feer, Suze Fokker, Gisèle Freund, Lotti van der Gaag, Leo Gestel, Alberto Giacometti, Leon Gischia, Willem Hendrik Gispen, Vincent van Gogh, Natalia Goncharova, Julio González, George Grosz, Elena Guro, Jindrich Halabala, Lea Halpern, Nola Hatterman, Erich Heckel, Jacoba van Heemskerck, Hannah Höch, Frieda Hunziker, Vilmos Huszár, Raoul Hynckes, Isaac Israëls, Egill Jacobsen, Alexej von Jawlensky, Pierre Jeanneret, Johan Barthold Jongkind, Gertrude Käsebier, Pat Keely, Ernst Ludwig Kirchner, Paul Klee, Michel de Klerk, Josina Knap, Oskar Kokoschka, Käthe Kollwitz, Boris Kowadlo, Hildo Krop, Margaret Kropholler, Harry van Kruiningen, Valentina Kulagina, Rie Kuyken, Le Corbusier, Chris Lebeau, Bart van der Leck, Carel Lion Cachet, Kazimir Malevich, Henri Matisse, Mikhail Matyushin, Hendrik Willem Mesdag, Harmen Meurs, Kitty van der Mijll Dekker, Wally Moes, Lucia Moholy, László Moholy-Nagy, Piet Mondriaan, Marlow Moss, Marie-Louise von Motesiczky, Wim Oepts, Helly Oestreicher, Lisbeth Oestreicher, Cas Oorthuys, Piet Ouborg, Jan Ouwersloot, Jules Pascin, Charlotte Perriand, Trude Petri, Pablo Picasso, Willem van de Poll, Jackson Pollock, John Rädecker, Germaine Richier, Gerrit Rietveld, Coba Ritsema, Diego Rivera, Hajo Rose, Olga Rozanova, Dolly Rudeman, Erich Salomon, Willem Sandberg, Carlo Scarpa, Oskar Schlemmer, Karl Schmidt-Rottluff, Bernardine Schregel, Wim Schuhmacher, Paul Schuitema, Michiel Schuurman, Thérèse Schwartze, Farida Sedoc, Gino Severini, Gino Severini, Susi Singer, Annie Sipkema, Jan Sluijters, Suprapto Sukonto, Jan Frederik Staal, Mart Stam, Krijn Taconis, Charley Toorop, Jan Toorop, René Tosari, Frits Van den Berghe, Dziga Vertov, Sesostris Vitullo, Friedrich Vordemberge-Gildewart, Nicolaas Warb, Betsy Westendorp-Osieck,Jan Wiegers, Matthieu Wiegman, Franz Wildenhain, Marguerite Wildenhain-Friedlaender, Ad Windig, Ossip Zadkine, Piet Zwart.