Tentoonstelling — 25 jul 2020 t/m 12 sep 2021

Het Stedelijk laat vanaf deze zomer een ruime selectie van de beroemde collectie vormgeving zien. Al deze ontwerpen zijn in de afgelopen 125 jaar baanbrekend en actueel geweest. De tentoonstelling voert van een van de oudste meubels in de collectie, een bank van Thonet, langs stromingen als de Wiener Werkstätte, de Amsterdamse School en de Scandinavische vormgeving, naar de opkomst van plastic in de jaren 60, het kleurrijke Italiaanse Memphis design uit de jaren 80 en Dutch design. Ook actuele onderwerpen, zoals duurzaamheid en de impact van de coronacrisis op de vormgeving in Nederland, komen langs.

*Gedurende de looptijd van de tentoonstelling Bruce Nauman (t/m 24 oktober 2021) geldt een eenmalige toeslag.

Wil je Van Thonet tot Dutch Design bezoeken? Bereid je voor en lees deze info voorafgaand aan je bezoek.

1.5m Museumprotocol

Bekende namen en verrassingen

In de tentoonstelling is werk te zien van bekende en baanbrekende ontwerpers als Michael Thonet, Gerrit Rietveld, Charlotte Perriand, Verner Panton, Ettore Sottsass, Hella Jongerius, Marcel Wanders en Patrick Jouin. Soms is er gekozen voor de juist minder bekende stukken van hun hand. Ook actuele onderwerpen, zoals duurzaamheid en de impact van de coronacrisis op de vormgeving in Nederland, komen langs. En: op sommige meubels mag gezeten worden, zoals op de Crossing Italy-bank van Richard Hutten.

herkenningspunten voor elke generatie

— Jeroen Junte (de Volkskrant)

Ik vind het spannend om het beeld te verbreden, om bijvoorbeeld andere stoelen van Rietveld dan de iconische Rood-blauwe voor het voetlicht te halen. Zijn Aluminiumstoel, midden in de oorlog bijna uit één plaat gemaakt, was heel vernieuwend vanwege de intentie van de ontwerper om hem in een ander materiaal in één keer uit de machine te laten komen, een vooruitwijzing naar de mogelijkheid die kunststoffen later zouden bieden. Onderzoek wijst uit dat wij het prototype in de collectie hebben. En naast het bekende Scandinavische design – licht, hout, organisch – heb ik ook onverwachte, haast barokke stukken gekozen, zoals een fauteuil van opgespoten polyurethaanschuim van Gunnar Aagaard Andersen. Zo laten we bekend veronderstelde stromingen van een heel andere kant zien.

— Conservator Ingeborg de Roode
  • Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
    Kijk voor volledige creditline onderaan de pagina: Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
  • Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
    Kijk voor volledige creditline onderaan de pagina: Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
  • Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
    Kijk voor volledige creditline onderaan de pagina: Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
  • Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling
    Kijk voor volledige creditline onderaan de pagina: Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling

In de collectie van het Stedelijk zijn relatief weinig vrouwelijke ontwerpers vertegenwoordigd, zeker op het gebied van meubelontwerpen, die de kern van deze tentoonstelling vormen. Ingeborg de Roode: "Daarom ben ik blij dat bijna 20% van wat we laten zien van vrouwelijke makers is, zoals prachtig grafisch werk van de Nederlandse Bertha Bake, een stoel van Charlotte Perriand uit de jaren 50, een hobbelpaard van Gloria Caranica en een bank met bijbehorende tafel van de Deense ontwerpster Nanna Ditzel. Zo presenteren we ook op deze manier een iets diverser beeld van de designgeschiedenis.”

Ontwerpen voor kinderen

In 1965 besteedde het Stedelijk in de tentoonstelling Kinderspel voor het eerst uitgebreid aandacht aan speelgoed en kindermeubilair. Vanaf dat moment zou dit een belangrijk onderdeel van de vormgevingscollectie vormen. In de tentoonstelling is één grote zaal gewijd aan ontwerpen voor kinderen, van onder meer Charles & Ray Eames, Victor Vasarely, Enzo Mari en Ineke Hans.

Aan deze zaal is een speciaal ontwerp toegevoegd: samen met het Amsterdamse Hout- en Meubileringscollege schreef het museum een wedstrijd uit om een meubel te ontwerpen voor kinderen van 2 tot 6 jaar oud. Uit 25 deelnemers won studente Rosa Kosto; kinderen kunnen er straks niet alleen zitten op de krukjes van De Crux, maar ook spelen met de onderdelen en zo zelf iets nieuws samenstellen.

Hedendaagse accenten: duurzaamheid en coronacrisis

De tentoonstelling eindigt met hedendaagse thema’s, zoals duurzaamheid, inclusie en democratisering van design. De Sloophoutkast van Piet Hein Eek uit 1990, een vroeg voorbeeld van duurzaam materiaalgebruik, is inmiddels een wereldwijde design-klassieker die veel navolging heeft gekregen. Eek geldt als wegbereider voor het duurzamer gebruik van grondstoffen. Het open design van Jesse Howard is zeer democratisch: hij stelt (digitale) bestanden ter beschikking zodat je zelf met materialen van de bouwmarkt huishoudelijke apparaten kunt maken.

Impact coronacrisis

In de zaal over Dutch design is ook aandacht voor de impact van de coronacrisis op de vormgeving in Nederland. Ingeborg de Roode: “We waren al van plan aandacht te schenken aan de huidige positie van Nederlandse ontwerpers in de creatieve industrie. Toen kwam de coronacrisis. We hebben samen met BNO, de beroepsvereniging voor Nederlandse ontwerpers, een enquête gehouden over de impact van corona en presenteren de eerste resultaten hiervan. En natuurlijk laten we, deels digitaal, ontwerpen zien die reageren op deze crisis.”

Audiotour

Bij deze tentoonstelling is een (gratis) audiotour beschikbaar. Neem er eentje mee in het museum of luister de tour hieronder alvast online.

Bas van Beek

Het Stedelijk heeft kunstenaar-ontwerper Bas van Beek gevraagd advies te geven over de inrichting en een hedendaags perspectief toe te voegen. Dat heeft hij gedaan met een aantal bijzondere interventies, waarbij hij speelt met ’citaten’ van designklassiekers: historische ontwerpen van Dagobert Peche (Wiener Werkstätte), K.P.C. de Bazel (Nieuwe Kunst), Lambertus Zwiers (Amsterdamse School) en Nathalie du Pasquier (Memphis) verwerkte Bas van Beek in nieuwe behangsels en animaties die de zalen een eigen sfeer meegeven.

Over de collectie vormgeving

Al bijna 125 jaar stelt het Stedelijk Museum meubels en andere ontwerpen voor het interieur tentoon. Het Stedelijk heeft een internationaal vermaarde collectie moderne vormgeving van ruim 50.000 stukken, bestaande uit toegepaste kunst en industriële en grafische vormgeving. Het Stedelijk begon vlak na de oprichting in 1895 vormgeving tentoon te stellen, en sinds 1934 wordt het ook actief verzameld. Bijzondere gebieden in de verzameling zijn Amsterdamse School, Scandinavisch design, het Italiaanse postmoderne Memphis-design, Dutch design en meubels waarin nieuwe technieken vroeg zijn toegepast zoals 3D-printen. Daarnaast is de collectie Rietveld-meubels omvangrijk en bevat deze vele unieke stukken.

De interventies van Bas van Beek in kader van deze tentoonstelling zijn mede mogelijk gemaakt dankzij de genereuze steun van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Mondriaan Fonds.

Foto credits:
1. Vlnr: Michael Thonet, bank Nr. 4 (variatie op Café Daum-ameublement), 1849-1850, prod. Gebrüder Thonet, Wenen; Marcel Wanders, Sparkling, 2010, prod. Magis, Torre di Mosto (IT); Richard Hutten, Stedelijk-stoel (prototype), 2008, uitv. Lensvelt, Breda; Vally Wieselthier, vaas, 1927, uitv. Wiener Werkstätte, Wenen; Ettore Sottsass, tafel Park Lane, 1983, uitv. in beheer van Memphis.
2. Drie stoelen van Gerrit Rietveld, vlnr: Aluminiumstoel, 1942-1943, uitv. Gerrit en Wim Rietveld; Militaire stoel 1, 1923, uitv. in beheer van Gerrit Rietveld; Eerste Model (prototype), 1927, uitv. in beheer van Gerrit Rietveld.
3. Vlnr: Patrick Jouin, C2-stoel uit de serie Solid, 2004, prod. .MGX by Materialise, Leuven; Charlotte Perriand, Ombre, 1953, prod. Tendo Mokko Company, Tendo (JP), uitgever Galerie Steph Simon, Parijs; Jens Fager, Raw (prototype) 2008; Verner Panton, Panton Chair, 1958-1967, prod. Vitra AG, Weil am Rhein (DE), voor Herman Miller Inc., Zeeland, MI (USA).
4. Met de klok mee: Michael Thonet, kinderstoel, 1862, prod. Gebrüder Thonet, Wenen; Richard Hutten, Low-res Elephant, 2006, prod. Richard Hutten Studio BV, Rotterdam; Gerrit Rietveld, kruiwagen, 1923, uitv. G.A. van de Groenekan, De Bilt; Ineke Hans, Office Desk uit de serie Black Beauties, 2001, prod. Ineke Hans Collection, Arnhem; Satyendra Pakhalé, Lagori – Magis Post-Computer Game (prototype), 2002, uitv. Magis, Torre di Mosto (IT).
5. Met de klok mee: Piet Hein Eek, Sloophoutkast, 1990; Bär & Knell Design, Konfetti, 1993; Marleen Kaptein, Fibre Placement Chair, 2014, prod. in beheer van LABEL/BREED; Jesse Howard, stofzuiger Vacuum, 2012; Dirk van der Kooij, Endless Flow Saloon Table, 2010; Pharrell Williams ism. Adidas, NMD SOLAR HU schoenen, 2018. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Fotografie: Peggy Janssen, styling: Heidi Willems - PURE styling