Tentoonstelling — 16 mrt t/m 16 jun 2019

Video-drieluik van het Braziliaanse kunstenaarsduo Bárbara Wagner & Benjamin De Burca. De drie korte, verhalende films zijn een mengsel van fictie en documentaire, verwant aan de musical. Via muziek, dialogen en dans geven de kunstenaars een beeld van complexe kruisverbanden in de Braziliaanse populaire cultuur.

Het Braziliaanse kunstenaarsduo Bárbara Wagner & Benjamin de Burca presenteert dit voorjaar onder de titel YOU ARE SEEING THINGS een video-drieluik in het Stedelijk Museum: Faz Que vai / Set To Go (2015), Estás Vendo Coisas / You Are Seeing Things (2016) en Terremoto Santo / Holy Tremor (2017). De drie korte, verhalende films zijn een mengsel van fictie en documentaire en in hun vorm enigszins verwant aan de musical. Via muziek, dialogen en dans geven de kunstenaars een beeld van complexe kruisverbanden in de Braziliaanse populaire cultuur tussen klasse, geslacht, ras, religie en economie. 

Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Estas Vendo Coisas / You Are Seeing Things, 2016, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Estas Vendo Coisas / You Are Seeing Things, 2016, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.

Do-it-yourself cultuur

De video’s zijn in het Stedelijk voor het eerst in onderlinge samenhang te zien en tonen hoe binnen muziek- en dansculturen en opkomende religieuze stromingen in noordoost Brazilië een nieuwe collectieve identiteit vorm krijgt via een sterke do-it-yourself cultuur. Half documentair, half gescript, met een collageachtige, non-lineaire vertelstijl, zijn de muzikale films even hybride als de gemeenschappen die zij portretteren. Bijzonder is dat dit kunstenaarsduo dit jaar de Braziliaanse inzending is voor de Biënnale van Venetië.

  • Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Estas Vendo Coisas / You Are Seeing Things, 2016, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
    Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Estas Vendo Coisas / You Are Seeing Things, 2016, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
  • Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Faz Que Vai / Set To Go, 2015, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
    Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Faz Que Vai / Set To Go, 2015, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
  • Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Faz Que Vai / Set To Go, 2015, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
    Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Faz Que Vai / Set To Go, 2015, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
  • Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Terremoto Santo / Holy Tremor, 2017, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
    Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Terremoto Santo / Holy Tremor, 2017, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
  • Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Terremoto Santo / Holy Tremor, 2017, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.
    Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, Terremoto Santo / Holy Tremor, 2017, videostill. Courtesy Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo/Rio de Janeiro.

In het noordoosten van Brazilië is meer dan de helft van de bevolking van gemengde, Afrikaanse afkomst. Muziek en dans zijn daar van oorsprong verbonden met rebellie tegen kolonialisme en slavernij. De video’s van Wagner & de Burca laten zien hoe lokale jongeren zich deze vormen van muziek en dans toe-eigenen en daarmee reageren op de officiële cultuur en commerciële mainstream. Zo wordt de door de toeristenindustrie gepromote folkloristische ‘Frevo’ dans uit de Pernambuco regio, een capoeira-achtige dans met kleine paraplu’s, door de transgender gemeenschap getransformeerd in een subversieve en zelfbewuste Vogue-stijl zoals te zien in Faz Que Vai. De hedendaagse en van oorsprong volkse Brega-muziekscene vindt, op geheel eigen wijze, zijn weg naar het publiek via een subcultuur van feesten en zelfgeproduceerde muziekvideo’s die op social media worden gepost (Estás Vendo Coisas). Terremoto Santo laat de voor jongeren onverwachte mogelijkheid zien om via de gospelmuziek een economisch bestaan op te bouwen als gevolg van de stormachtige opkomst van de protestantse evangelische kerk in Brazilië.

Stedelijk conservator Martijn van Nieuwenhuyzen:

“In het licht van het huidige politieke klimaat in Brazilië krijgt het werk van Wagner & De Burca een onverwachte urgentie. Het beleid van de nieuwe regering heeft ingrijpende gevolgen voor de positie van o.a. mensen van kleur, favela-bewoners, LHBT-ers en andere kwetsbare groeperingen. In het werk van Wagner & De Burca staat de cultuur van juist deze mensen centraal – het ontstaat in nauwe samenwerking met deze groepen.”

Over de kunstenaars

Bárbara Wagner (1980, Brasilia) en Benjamin de Burca (1975, München) wonen en werken in Recife. Zij ontmoetten elkaar in 2011 tijdens de studie van Wagner aan het Dutch Art Institute in Arnhem. Het duo maakte tot nu toe zes video’s/video-installaties. Wagner & De Burca toonden hun werk in onder andere het Museum of Contemporary Art Detroit, Wexner Centre for the Arts, Columbus, Ohio, Art Gallery of York University, Toronto, Solo-Shows, São Paulo, Fortes D’Aloia & Gabriel, São Paulo. In het voorjaar van 2019 organiseert het Museo Tamayo in Mexico City een overzichtstentoonstelling. Eind vorig jaar werden Wagner & De Burca uitgenodigd Brazilië te vertegenwoordigen op de 58ste Biënnale van Venetië die in mei 2019 opent. In het Braziliaanse paviljoen in de Giardini presenteren zij het nieuwe videowerk SWINGUERRA (2019) dat zij in februari 2019 in Recife opnemen

De presentatie You Are Seeing Things – Drie Films van Bárbara Wagner & Benjamin de Burca wordt mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning van het Prins Claus Fonds.