Blog — 25 mei 2018 — Michelle Schulte

Zo begint Female figure van Jordan Wolfson voor ‘Applause’ van Lady Gaga begint te spelen. Volgens Wolfson is ze een seksueel object en adresseert het werk ‘the violence of objectification’. Zonder dit te weten kun je dit al voelen wanneer je in de kamer met de robot bent.

Ze is een blonde vrouw, gekleed als een hypergeseksualiseerde popster: een doorschijnend rokje waar je haar onderbroek doorheen ziet, hoge lieslaarzen, lange handschoenen. Geheel in het wit, de kleur van maagdelijkheid. Haar lichaam is vuil – maar waarom weet je niet. Haar gezicht is bedekt met een heksenmasker – volgens Wolfson signaleert dit onvruchtbaarheid, terwijl de bewegingen die het lichaam maakt juist vruchtbaarheid schreeuwen. Ook voelt het alsof ze door het masker nog meer als een object wordt neergezet in plaats van als persoon, doordat je haar gezicht niet ziet.

Jordan Wolfson Female Figure 2014 photo by Jonathan Smith courtesy the artist and David Zwirner. NY.
Jordan Wolfson Female Figure 2014 photo by Jonathan Smith courtesy the artist and David Zwirner. NY.

Ze zit vast aan een paal – ze wordt als het ware gedwongen om te blijven dansen. Ook wanneer er geen liedje afgespeeld wordt en ze tegen de toeschouwers praat, blijft ze dansen. Vanuit het masker volgen haar ogen de toeschouwers in de kamer voortdurend, waardoor je je ongemakkelijk voelt. Ze zit vast, ze kan niet weg. Ze blijft voortdurend voor het publiek ‘optreden’. En als toeschouwer doe je niets.

Wanneer ‘Applause’ afgelopen is begint ze fluisterend een monoloog, waarin ze onder andere zegt ‘’I’ll have sex with you, but that’s not my calling’’. Dit speelt in op het idee dat vrouwen alleen op de wereld zijn om mannen te bevredigen. Ze vraagt voortdurend wat ze moet zeggen en herhaalt de woorden die zijn uitgesproken door een man (Wolfsons stem): ‘’Touch is hate. Say feeling love. Touch is love.’’ Ze is als het ware nederig, zoals de vrouw vaak tegenwoordig ook nog gezien wordt.  Ze zegt ‘this is my house’, maar in haar eigen huis heeft ze niets te vertellen en kan ze niet weg.

Tijdens het ‘optreden’ wordt ook ‘Blurred Lines’ van Robin Thicke afgespeeld, een liedje dat in opspraak kwam doordat de lyrics verkrachting zouden goedpraten of bagatelliseren. De woorden ‘touch is hate’ kunnen hier ook op inspelen. Slachtoffers van verkrachting hebben vaak moeite met aangeraakt worden.

Haar danspasjes herhaalt ze steeds. Ze is natuurlijk een robot die misschien niet zoveel verschillende pasjes kan, maar ook kan het gezien worden als een vrouw die alsmaar gedwongen wordt om op te treden. Om mannen te verleiden en te pleasen. Die moe en verslagen is.

Hoewel Wolfson zelf gezegd heeft dat Female figure gaat over de ‘objectification’ van vrouwen, is dit vooral natuurlijk mijn eigen interpretatie. Deze gevoelens en ideeën achter de keuzes die Wolfson heeft gemaakt kwamen bij mij op toen ik het werk zag. Het heksenmasker staat misschien alleen voor onvruchtbaarheid en de woorden ‘Touch is hate’ hebben misschien wel niks met verkrachting te maken. Anderen kunnen het werk uiteraard anders interpreteren. Is Female figure dan een goede manier om ‘the violence of objectification’ aan de kaak te stellen? Ik denk dat wanneer je alleen of met een groepje met haar in de kamer bent, je je toch ongemakkelijk gaat voelen. Daardoor komt de boodschap toch aan, maar of het werk kan helpen een einde te maken aan ‘objectification’ is natuurlijk een andere vraag.