Nieuws — 20 feb 2014

Amsterdam, 20 februari 2014 — Het Stedelijk Museum presenteert vanaf 1 maart 2014 een bijzondere selectie uit het werk van de Canadese fotograaf Jeff Wall (Vancouver, 1946), een van de meest toonaangevende kunstenaars van deze tijd. De tentoonstelling concentreert zich op Walls werk vanaf 1996, met zowel recent kleurenwerk als zwart-wit foto’s. Te zien is een selectie van 37 werken van Wall uit de periode 1996-2013, waaronder twee nieuwe werken die in deze tentoonstelling voor het eerst te zien zijn: het tweeluik Summer Afternoons en Monologue. Het is de eerste grote fotografietentoonstelling in het Stedelijk Museum sinds de heropening.

Sinds de jaren ‘80 wordt Jeff Wall geprezen om zijn werk in de vorm van monumentale lichtbakken: ingelijste kleurendia’s die van achteren worden aangelicht door tl-buizen. Hij was een van de eerste kunstenaars die fotografie op een dergelijke grote schaal maakten.

De lichtbak is een beelddrager die afkomstig is uit de reclame. Wall gebruikt dit medium als het podium voor zijn figuratieve voorstellingen, straatscènes en interieurs, landschappen en stadsgezichten. Thema’s in zijn werk zijn de relatie tussen mannen en vrouwen, de grenzen tussen stad en natuur, sociale kwesties zoals geweld en culturele miscommunicatie, nachtmerrieachtige of verleidelijke fantasieën en persoonlijke herinneringen. 

Het werk van Wall draait om situaties die hij heeft meegemaakt of heeft gezien; dit soort scènes vormt de basis van zijn fotografische reconstructies. In de foto’s zit een typische spanning die voortkomt uit een combinatie van extreem realisme en soms zeer complexe kunstgrepen.

In de tentoonstelling staat de omslag in Walls werk in 1996 centraal: in dat jaar maakte hij voor het eerst zwart-wit foto’s op papier, die hij presenteerde als simpele ingelijste afdrukken. Directer dan de lichtbakken verwijzen de zwart-wit foto’s naar een thematiek en esthetiek die in documentairefotografie wordt gebruikt. Maar anders dan een klassiek fotograaf orkestreert hij ook de inhoud van deze beelden, met gebruik van de middelen die een filmmaker zou inzetten.

 Voor de kunstenaar zijn foto’s autonome, zelfstandige beelden. Strikt genomen komen al zijn werken met fotografische middelen tot stand. Tegelijkertijd analyseert en verbreedt Wall de fotografische beeldtaal met elementen uit de schilderkunst, film en theater. Daarbij haalt hij graag vooropgezette ideeën en verwachtingen onderuit, ook waar die inmiddels ten aanzien van zijn eigen werk bestaan. Zo maakt hij sinds het begin van de jaren ‘80 ook veel foto’s zonder enige vorm van enscenering.

Conservator Hripsimé Visser: “Jeff Wall is allereerst een ‘artist’s artist’, hij is bekend en geliefd onder kunstenaars en critici. Het Stedelijk wil met deze tentoonstelling een groter publiek inzicht geven in het werk van een van de kunstenaars die de fotografie als artistiek medium definitief en eigenzinnig op de kaart heeft gezet. Walls werk is zowel klassiek als volstrekt hedendaags, zijn thema’s zijn schijnbaar alledaags maar tegelijkertijd ongelooflijk spannend. Wat op het eerste gezicht helder en begrijpelijk lijkt, is ook complex en raadselachtig. De vorm waarin hij zijn werk presenteert is bovendien prachtig en met een groot oog voor detail gemaakt. De monumentaliteit van zijn werk is vanzelfsprekend en volstrekt overtuigend.”

Jeff Wall gaf zelf de titel aan deze tentoon-stelling. Hij verwijst hiermee direct naar de gelaagdheid van zijn werk. Wall zegt hierover: “‘Tableau’ verwijst naar het vrijstaande, autonome object waar we van een afstand naar kijken, vaak als het voor ons aan de muur hangt. ‘Afbeelding’ verbindt dat nogal speciale en geïsoleerde beeld met het hele scala aan beeldproductie binnen een cultuur. En ‘foto’ identificeert het in technische zin en als medium, in onderscheid met andere manieren om tableaus of afbeeldingen te maken.” 

De kunstenaar streeft ernaar elke foto als een zelfstandig, uniek beeld te presenteren, niet bedoeld voor publicatie maar om opgehangen te worden. In de tentoonstelling krijgen de afzonderlijke foto’s dan ook alle ruimte. Dankzij het forse formaat kan de toeschouwer zich als vanzelfsprekend tot de in de beelden gesuggereerde ruimte verhouden. Tegelijkertijd leiden thema’s en formele en stilistische eigenschappen van de verschillende beelden logischerwijs tot onderlinge vergelijkingen.

De tentoonstelling wordt ingericht in de IMC-zaal (de oude Erezaal), de twee aangrenzende zalen in de oudbouw en de Van den Ende  Foundationzaal in de nieuwe vleugel van het museum.

Jeff Wall: Tableaux Pictures Photographs 1996–2013 is samengesteld door conservator Hripsimé Visser, in nauwe samenwerking met de kunstenaar en in samenwerking met het Kunsthaus Bregenz, Oostenrijk en het Louisiana Museum of Modern Art, Humlebaeck, Denemarken. De tentoonstelling zal naar beide musea doorreizen.

 Jeff Wall groeide op in Vancouver en heeft gestudeerd aan de University of British Columbia en aan de Courtauld Institute of Art in Londen. Sinds de late jaren ‘70 wordt Wall als één van de meest toonaangevende hedendaagse fotografen beschouwd. Recente solotentoonstellingen vonden onder meer plaats in de Pinakothek der Moderne, München (2013), het Museum of Modern Art, New York (2007) en Tate Modern, Londen (2005). Het Stedelijk Museum toonde Walls werk voor het eerst in 1985.

Public Program

Bij de tentoonstelling wordt een dynamisch Public Program georganiseerd met lezingen, filmvertoningen en interviews.

Stedelijk | FORUM: Jeff Wall

Op zaterdag 1 maart gaat Jeff Wall in gesprek met conservator Hripsimé Visser.
Datum: 1 maart 2014, 15.30 – 17.30 uur
Locatie: Teijin Auditorium
Reserveren: kan via Pressoffice@stedelijk.nl
Zie www.stedelijk.nl voor het volledige programma.

Publicatie

Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt de publicatie Jeff Wall: Tableaux Pictures Photographs 1996-2013, vorm-gegeven door Martha Stutteregger. Het is een gezamenlijk uitgave van het Stedelijk Museum, het Kunsthaus Bregenz en het Louisiana Museum of Modern Art. De auteurs zijn Hripsimé Visser, Yilmaz Dziewior (Kunsthaus Bregenz) en Camiel van Winkel (kunsthistoricus, docent). Prijs: € 34,95.

De publicatie is mogelijk gemaakt dankzij de steun van de VandenEnde Foundation.

Noot voor de redactie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Press Office van het Stedelijk Museum, Annematt Ruseler, 020 – 573 2660 of pressoffice@stedelijk.nl

Persbeeld Jeff Wall: zaalopnames en collectie.